Nowoczesny podręcznik współczesnej ekologii - rozumianej jako program badawczy biologii - w którym nacisk położono na zagadnienia z zakresu ekologii globalnej i biosystemowej, wraz z historią biosfery i biogeochemią, oraz problemy związane z kształtowaniem różnorodności biotycznej.

Poruszono także problemy metodologii nauk przyrodniczych i naukowy krytycyzm - jest to szczególnie ważne w obecnym okresie burzliwego rozwoju ekologii, kiedy to formułuje się więcej pytań niż odpowiedzi, utarte poglądy często stają się nieaktualne, a równocześnie praktyka ochrony przyrody i ochrony środowiska człowieka oczekują na wiarygodne wyniki badań naukowych.

Nowatorskie podejście polega na wyjaśnianiu, jak zjawiska obserwowane na poziomie ekosystemów, populacji i poszczególnych organizmów wynikają z wielkoskalowych procesów, przebiegających od miliardów lat w całej biosferze, na skutek działania praw termodynamiki i doboru naturalnego. Autor przedstawił też ekologię w odmienny, niż inni autorzy, sposób - swój wywód rozpoczął od biosfery, a zakończył na osobniku.

Nowe, poprawione i unowocześnione wydanie, uzupełniono m.in. o rozdział dotyczący metapopulacji oraz słownik najważniejszych pojęć ekologicznych - zestaw haseł ogólnych, często rozumianych niejednoznacznie. W obecnym wydaniu uaktualnione zostały także rozdziały i przykłady dotyczące ekologii zmian globalnych, ekologii biocenoz i ekosystemów, krajobrazu, oceanu i niektórych aspektów ekologii stosowanej. Uzupełniona również została literatura źródłowa. Podręcznik dopełniają: Indeks rzeczowy oraz Indeks nazw organizmów.

Publikacja przeznaczona jest przede wszystkim dla studentów biologii i ochrony środowiska wszystkich uczelni w Polsce, na których jest wykładana ekologia, a także dla doktorantów i pracowników naukowych.