Publikacja poświęcona jest zagadnieniu, które dotychczas nie stało się przedmiotem pogłębionej refleksji – choć z chwilą wejścia w życie Konstytucji z 1997 roku jego znaczenie uległo istotnemu zwiększeniu w porównaniu do dotychczasowego stanu prawnego, przy czym nie ulega wątpliwości, że tendencja ta będzie się nasilać w przyszłości.
Opracowanie zawiera artykuły powstałe w oparciu o referaty wygłoszone na konferencji naukowej zorganizowanej przez Katedrę Prawa Karnego i Kryminologii UŚ. Składają się nań teksty obrazujące znaczenie zasady proporcjonalności dla stanowienia i stosowania prawa karnego (szeroko rozumianego).
W tomie znaleźć można zarówno rozważania o charakterze zasadniczym, poświęcone zasadzie proporcjonalności jako determinancie funkcji prawa karnego i jego podstawowych instytucji, jak i uwagi bardziej szczegółowe, odnoszące się do wytyczenia granic kryminalizacji i granic represji karnej.
Ze względu na znaczeniową wieloznaczność zasady proporcjonalności publikacja zawiera wypowiedzi prezentujące zastane aspekty zasady proporcjonalności, a więc poświęcone stopniowi społecznej szkodliwości uzasadniającemu kryminalizację i wyznaczającemu jej postać, dotyczące proporcji dóbr prawnych w związku z ich kolizją, a także proporcjonalności jako elementu dyrektyw wymiaru kary. Nadto publikacja zawiera sygnalizację – a niekiedy sugestię co do sposobu rozwiązania – nowych, ujawnionych w toku konferencji, a wymagających rozpracowania, zagadnień. Do tej kategorii tematów należą zwłaszcza: znaczenie zasady proporcjonalności jako czynnika kształtującego relację występującą pomiędzy funkcją sprawiedliwościową a prewencyjną, oddziaływanie zasady proporcjonalności na zawartość katalogu środków karnych i ich stosowanie, rola zasady proporcjonalności dla procesu wykładni przepisów prawa represyjnego (a więc z uwzględnieniem nie tylko prawa karnego materialnego, ale także np. przepisów ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych).