Nowele Bolesława Prusa powstawały głównie na początku lat osiemdziesiątych XIX w. (Katarynka – 1880 r., Kamizelka – 1882 r., Z legend dawnego Egiptu – 1888 r.). Przez wielu badaczy Prus jest uznawany za mistrza tego gatunku. W Katarynce mamy do czynienia ze zderzeniem dwóch światów, wykształconego mecenasa – pana Tomasza – i ubogiej, niewidomej dziewczynki. Pan Tomasz pod wpływem niespodziewanych wydarzeń postanawia pomóc małej sąsiadce. W noweli tej Prus zwraca uwagę czytelnika na kwestię filantropii i życia zgodnego z ideą utylitaryzmu. Kamizelka to historia małżonków, którzy dla dobra drugiego uciekli się do małego, niewinnego kłamstwa. To także opowieść o bezwarunkowej miłości, trosce o drugiego człowieka i docenianiu więzi rodzinnych. Z kolei nowela Z legend dawnego Egiptu przestrzega czytelnika, że nie da się uciec przed przeznaczeniem, a żadne z ludzkich planów nie mogą być „pewne” swojej realizacji.

Bolesław Prus (1846–1916), właśc. Aleksander Głowacki; pisarz, felietonista, działacz polityczny; szybko stracił rodziców, a jego wychowaniem zajęła się babcia. Jego plany naukowe musiały ustąpić pracy zarobkowej, ale pomimo wielu zajęć wciąż znajdował czas na samodzielną naukę. Zaczął pisać felietony i artykuły do prasy, a później nowele, opowiadania i powieści. Napisał m.in. nowele i opowiadania: Pałac i rudera (1875 r.), Grzechy dzieciństwa (1883 r.), Na wakacjach (1884 r.), a także powieści: Lalka (1890 r.), Emancypantki (1890 r.), Faraon (1897 r.).