Wolność działalności gospodarczej, niezależnie od sposobu jej prawnego wyartykułowania, pełni doniosłą rolę w ramach ustrojów gospodarczych Polski oraz Niemiec. Na gruncie art. 20 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, przypisuje się jej charakter zasady ustrojowej, która tworzy podstawę dla społecznej gospodarki rynkowej. Z innego punktu widzenia, wolność gospodarcza stanowi zarazem prawo podmiotowe, którego treść sprowadza się do możliwości swobodnego oraz wolnego od ingerencji państwa uczestnictwa w życiu gospodarczym. W prawie niemieckim wolność gospodarcza, choć nie została wyrażona wprost w Ustawie Zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec, jest jednak wywodzona z innych konstytucyjnie gwarantowanych praw podstawowych. Przede wszystkim, wymienić w tym miejscu należy wolność wyboru zawodu, ochronę własności (w tym również własności przedsiębiorstwa), swobodę zrzeszania się a także ogólną wolność działania.

Dla wymienionych wyżej obszarów prawnych, dyskusja na temat istoty wolności gospodarczej oraz dopuszczalnego zakresu jej ograniczania pozostaje niezmiennie aktualna. Jest to przede wszystkim konsekwencją dynamicznie rozwijających się nowych obszarów komercyjnej aktywności, jak również ciągłego kształtowania się nowych zagrożeń społecznych oraz cywilizacyjnych, które skutkują określonymi reakcjami ze strony ustawodawcy. W tym stanie rzeczy za potrzebne uznano opracowanie publikacji naukowej obejmującej wybrane zagadnienia prawne towarzyszące problematyce wolności gospodarczej w polskim oraz niemieckim porządku prawnym.