Niniejsza monografia jest poświęcona analizie istoty oraz znaczenia konstytucyjnej zasady nullum crimen, nulla poena sine lege (art. 42 ust. 1 Konstytucji RP) dla prawa karnego. Opracowanie to stanowi dogmatyczne studium z zakresu prawa karnego materialnego, stanowiącego główny obszar badań, z licznymi nawiązaniami do prawa konstytucyjnego, prawa międzynarodowego publicznego, prawa europejskiego oraz teorii prawa. Pobocznymi obszarami badań podjętych w pracy są inne gałęzie prawa zaliczane do prawa o charakterze represyjnym. Problematykę badawczą dopełnia zarówno refleksja historiozoficzna, służąca przedstawieniu i ocenie ewolucji zasady nullum crimen, nulla poena sine lege, jak i liczne odwołania do stanu prawnego oraz rozwiązań orzeczniczych i doktrynalnych, przyjętych w porządkach prawnych innych państw, w szczególności z obszaru niemieckojęzycznego.

Struktura pracy oparta jest na założeniu, że konstytucyjna zasada nullum crimen, nulla poena sine lege stanowi normatywną (i koncepcyjną) całość, której nie sposób postrzegać jedynie fragmentarycznie Z tego względu w zakresie zagadnień podstawowych dla omawianej problematyki badawczej przeprowadzona analiza wykracza poza wskazane w tytule dwa problemy badawcze (tj. ustawową wyłączność i określoność) i obejmuje kompleksową dogmatyczno-prawną problematykę konstytucyjnoprawnych granic kryminalizacji. Tym niemniej, ze względu na wyjątkową złożoność i wielopłaszczyznowość zasady nullum crimen, nulla poena sine lege, szczególną uwagę poświęcono tylko wybranym jej aspektom, wyodrębnionym przy uwzględnieniu kryterium adresata wysłowionych w niej postulatów, a tym samym i określonej funkcji, realizowanej przez prawo karne.