Komentarz zawiera szczegółowe omówienie przepisów ustawy z 23.7.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 282 ze zm.).

Przedmiotowa ustawa reguluje zagadnienia dotyczące m.in.:

zakresu i formy ochrony zabytków oraz opieki nad nimi,
zasad tworzenia krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
zasad finansowania prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytkach,
organizacji organów ochrony zabytków,
administracyjnych kar pieniężnych oraz przepisów karnych.
W publikacji omówione zostały wszystkie najnowsze zmiany legislacyjne wprowadzone w komentowanej ustawie, w tym m.in.:

ustawa z 22.6.2017 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1595); która wchodzi w życie 1.1.2018 r., 1.1.2024 r. i
wprowadza powołanie jako podstawę nawiązania stosunku pracy z kierownikami delegatur wojewódzkich urzędów ochrony zabytków;
rozszerza zakres zadań i kompetencji Generalnego Konserwatora Zabytków,
udziela tymczasowej ochrony zabytkom nieruchomym w toku postępowania o wpis do rejestru zabytków,
doprecyzowuje kwestie związane z prowadzeniem listy rzeczoznawców,
dodaje nowy rozdział dotyczący deliktów administracyjnych,
wprowadza nowe przestępstwo – nielegalne poszukiwanie zabytku,
zaostrza wymiar kary za umyślne przestępstwo zniszczenia lub uszkodzenia zabytku,
wprowadza zmiany w zakresie kadencji organów t.j. Rada Ochrony Zabytków, Główna Komisja Konserwatorska, Wojewódzkie Rady Ochrony Zabytków;
ustawa z 16.4.2020 r. o zmianie – Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 782), która wprowadza zmiany wynikające z usunięcia obowiązku gromadzenia w EGIB informacji o wpisaniu do rejestru zabytków; wchodzi w życie 31.7.2020 r.;
ustawa z 19.7.2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz.U. z 2019 r. poz. 1696), która wprowadza obowiązek uwzględniania w dokumentacji konserwatorskiej analizy możliwości adaptacji obiektu zabytkowego, także pod kątem dostosowania go do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami; weszła w życie 20.9.2019 r.;
ustawa z 22.11.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245); która wprowadza drobną zmianę pojęciową w przepisie dot. kwalifikacji osób zatrudnionych przy zabytkach będących parkami; weszła w życie 1.9.2019 r.;
ustawa z 21.2.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia dot. RODO (Dz.U. z 2019 r. poz. 730); weszła w życie 4.5.2019 r., i miała na celu określić na poziomie ustawowym precyzyjny i zamknięty katalog danych osobowych przetwarzanych w rejestrach publicznych, tj. rejestr zabytków, ewidencja zabytków, krajowy wykaz zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem.