Podręcznik jest propozycją realizacji wątku tematycznego „Ojczysty Panteon i ojczyste spory” w ramach wszystkich epok historycznych. Jego tematyka obejmuje zagadnienia dotyczące: antycznych wzorów obrońcy ojczyzny oraz obywatela i ich recepcji w polskiej myśli politycznej, literaturze oraz edukacji, koncepcji politycznej władców z dynastii piastowskiej, roli ludzi Kościoła w budowie państwa polskiego, postawy obywateli wobec wyzwań epoki nowożytnej, sporów o przyczynę upadków rzeczypospolitej, politycznych koncepcji nurtu insurekcyjnego i realizmu politycznego oraz postaw społecznych wobec władzy totalitarnej.

Przy tworzeniu publikacji wykorzystano nowatorskie podejście do nauczania przedmiotu historia i społeczeństwo. Dzięki przejrzystej strukturze podręcznika, zawierającego m.in. system nawigacji, wyraźne wyróżnienia definicji, dodatkowe informacje oraz indeksy, przekazywany materiał jest uporządkowany, a przez to łatwiejszy do przyswojenia. Ciekawe teksty źródłowe z poleceniami rozwijają umiejętność krytycznej analizy i selekcjonowania informacji. Pod koniec każdego tematu zamieszczono podsumowanie najważniejszych wiadomości oraz propozycję zadań nawiązujących do danego zagadnienia.