Składka na ubezpieczenie zdrowotne stanowi podstawę finansowania świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce. Od momentu jej wprowadzenia do systemu ochrony zdrowia, co nastąpiło na mocy ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym1, konstrukcja prawna składki zmieniała się w zależności od przyjmowanego organizacyjnego modelu ochrony zdrowia. Omawiana składka, jako świadczenie publiczne mające charakter powszechny, cechuje się specyficzną konstrukcją prawną, która jest powiązana z różnymi gałęziami prawa.
Szczególnie intensywne zmiany w zakresie składki na ubezpieczenie zdrowotne następowały w roku 2022 w wyniku kolejnych nowelizacji ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r., w tym w szczególności nowelizacji, która weszła w życie z dniem 1 lipca 2022 r.
Niniejsze opracowanie zawiera analizę nowych zasad obliczania i pobierania składki na ubezpieczenie zdrowotne w stanie prawnym na dzień 1 stycznia 2023 r., dotyczących przede wszystkim osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
W początkowych rozdziałach autorzy poruszają zagadnienia ogólne, odnoszące się do podstawy wymiaru omawianej składki w powiązaniu ze sposobem opodatkowania, oraz opisują nowe kategorie podmiotów obowiązanych do jej opłacania. Odrębnie zostało przedstawione zagadnienie rozliczenia rocznego składek na ubezpieczenie zdrowotne. Z uwagi na praktyczne znaczenie została przybliżona problematyka odpowiedzialności za niewłaściwe ustalanie, rozliczanie i opłacanie składki ze wskazaniem konsekwencji, które może ponieść płatnik. W szczególności została omówiona kwestia odpowiedzialności karnej. Niniejsze opracowanie zawiera również rozdział dotyczący ochrony należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne na podstawie przepisów prawa cywilnego.