Każdy podmiot administracji publicznej, w tym zdecentralizowanej, powinien być tworzony na miarę zidentyfikowanych potrzeb społecznych. Generalnie odpowiedzialność za zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludzi spoczywa na samorządzie terytorialnym, który stanowi najbliższe otoczenie beneficjentów zadań publicznych. Dynamiczny rozwój obszarów metropolitalnych (charakteryzujących się wysokim stopniem urbanizacji, dużym zagęszczeniem ludności oraz specyficznymi powiązaniami gospodarczymi, funkcjonalnymi i przestrzennymi) determinuje nowe potrzeby, których jednostki samorządu terytorialnego nie są w stanie samodzielnie i efektywnie zaspokajać. To z kolei stanowi podstawowy asumpt, aby zgodnie z zasadą pomocniczości stworzyć nowe podmioty administracji zdecentralizowanej. W obowiązującym stanie prawnym istnieje wyłącznie jeden podmiot utworzony w celu realizacji zadań metropolitalnych związek metropolitalny w województwie śląskim. Ewidentnie brakuje uniwersalnych rozwiązań ustrojowych, które umożliwiałyby tworzenie struktur zarządzających obszarami metropolitalnymi wszędzie, gdzie jest to uzasadnione. Niniejsza publikacja przedstawia normatywny model samorządu metropolitalnego jako dedykowanej formy organizacyjnoprawnej wykonującej zadania metropolitalne. Konstrukcja samorządu metropolitalnego została przedstawiona z uwzględnieniem konstytucyjnych zasad ustrojowych państwa, w tym nienaruszalnych praw przysługujących wspólnotom samorządowym.