W latach II wojny światowej oraz bezpośrednio po jej zakończeniu ziemie polskie były miejscem wielkich przymusowych przesiedleń ludności cywilnej. Objęły one łącznie blisko 30 mln Polaków, Niemców, Żydów czy Ukraińców. Bezwzględność zwycięzców kolejnych faz wojny powodowała, że ludność, która nie odpowiadała określonym kryteriom narodowościowym, religijnym czy klasowym, była zmuszona opuścić, często na zawsze, swoje strony ojczyste. Pomimo upływu wielu dziesięcioleci kwestia ta ma nie tylko znaczenie poznawcze – wciąż jest instrumentalnie wykorzystywana w polityce wewnętrznej i międzynarodowej.

Piotr Eberhardt w sposób krytyczny i erudycyjny przeprowadza analizę wielkich migracji politycznych, które przyjmowały formę wysiedleń, deportacji, wypędzeń, ucieczek czy repatriacji. Stara się określić ich rozmiar, kierunki geograficzne, a także konsekwencje demograficzne i geopolityczne.

Skomplikowane kwestie historyczne i demograficzne przekazane są jasno i przejrzyście. Autor, wykorzystując obfity materiał faktograficzny, wskazuje, kto był inicjatorem i głównym sprawcą polityki przesiedleń. Liczne, znakomicie wykonane zestawienia liczbowe, mapki i ryciny pomagają czytelnikowi zrozumieć skalę i przebieg opisywanych procesów.