Na tom ten składają się trzy głośne utwory: Jeden dzień Iwana Denisowicza, Zagroda Matriony oraz Zdarzenie na stacji Koczetowka. Więzień łagru, który każdego dnia musi walczyć o przetrwanie; prosta i dobra kobieta, „człek sprawiedliwy”, biernie poddająca się temu, co przyniesie los; młody lejtnant, prawdziwy „człowiek radziecki”, który bez wahania wydaje na pewną śmierć zbiegłego jeńca. Czy coś łączy bohaterów tak różnych opowiadań? Jeśli tak, to jest to poszukiwanie przestrzeni dla siebie – u każdego na własny sposób – w represyjnym, totalitarnym państwie, które każdemu wyznacza miejsce w szeregu.