I na co ci to wiedzieć ?! Pamięć i milczenie o powojennej przemocy na podkarpackiej wsi

Po drugiej wojnie światowej w lesie Dębrzyna pod Przeworskiem mordowano ludzi, którzy pociągami wracali do domów z tułaczki. O ich życiu i śmierci decydowała domniemana zawartość walizki. Dokumenty archiwalne wskazują na co najmniej kilkadziesiąt ofiar. Zabójcy, związani z Armią Krajową i Strażą Ochrony Kolei, należeli do lokalnych struktur przestępczych. Pomimo że miejscowa społeczność oraz milicja wiedziały o napadach, sprawcy nie ponieśli odpowiedzialności karnej.

W książce I na co ci to wiedzieć?! Pamięć i milczenie o powojennej przemocy na podkarpackiej wsi Magdalena Lubańska odsłania społeczne uwarunkowania dębrzyńskich mordów. Na podstawie rozmów z ostatnimi świadkami, którzy część z tych zdarzeń pamiętają z dzieciństwa, a część z cudzych opowieści, rekonstruuje rozproszone narracje i analizuje proces przełamywania milczenia. Prezentuje także – wciąż ujawniane w ucieleśnionej pamięci rozmówczyń i rozmówców – symptomy „życia pod strachem”.