Akcja powieści toczy się w Trzemesznie i obejmuje niemal cały wiek: od połowy XIX do połowy XX wieku. Jest to opowieść o małej, zamkniętej społeczności, mocno naznaczonej przeszłością. O relacjach Polaków, Żydów i Niemców żyjących obok siebie. O delikatnym, kruchym stanie koegzystencji, podszytym lękiem i nieustannie zagrożonym. O niezwykłych kobietach, które zmagają się z własną przynależnością do tego świata i jednocześnie poczuciem wyobcowania. Nad każdą z nich wisi groźba wykluczenia.
Główna bohaterka Ida przeżywa w tym mieście sto lat. Daty, którymi opatrzono kolejne części powieści to momenty kluczowe w jej życiu. Utrata matki w wieku sześciu lat, pierwsza miłość przerwana powstaniem styczniowym, wstrząsające odkrycie na jednym ze strychów w miasteczku, aż po dramatyczne okoliczności śmierci najbliższych. Te traumatyczne doświadczenia zmuszają Idę do przedefiniowania swoich życiowych celów i w rezultacie dają nam obraz jej dojrzewania, przemiany osobowości.
Cień zegara słonecznego to sto lat Idy i tysiąc lat Trzemeszna. Życie bohaterek jest lustrem, w którym możemy przejrzeć tysiącletnią historię miasta. To opowieść o świecie, którego już nie ma, ale z którego my jesteśmy.