W poszukiwaniu teorii działania profesjonalnego pedagogów Badania rekonstrukcyjne

Niniejsza praca ma dwie zasadnicze części: pierwsza prezentuje wybrane teorie profesjonalności, a druga, o charakterze empirycznym, zawiera analizę i interpretację doświadczeń zawodowych absolwentów kierunku pedagogika.


Należy uprzedzić, iż pierwsza część nie jest typowym przeglądem literatury przedmiotu. Jest przybliżeniem czytelnikowi nieznanych bliżej w Polsce stanowisk niemieckich badaczy problemu (ta uwaga nie dotyczy koncepcji T. Parsonsa, która została przywołana jako egzemplifikacja początków teoretycznego ujmowania profesji). Stanowiska te o tyle nie są absolutnie nowe, że są wyrazem twórczej recepcji teorii anglosaskich, prowadzącej do powstania nowych jakości.

Część druga książki prezentuje wyniki jakościowych badań empirycznych. Na podstawie interpretacji wypowiedzi absolwentek i absolwentów pedagogiki dokonałam rekonstrukcji ich doświadczeń zawodowych z perspektywy profesjonalności, nie traktując żadnej z omówionych teorii normatywnie (jako źródła kryteriów uznawania konkretnych działań pedagogów za profesjonalne lub nieprofesjonalne). Były one nie tyle źródłem pojęć uwrażliwiających, ile inspiracją w poszukiwaniu tropów (w języku technicznym stosowanej metody: wariantów znaczeń) podczas interpretacji materiału badawczego. Rezygnacja z normatywności przy przyjęciu analitycznej perspektywy profesjonalności rodzi problem. Nie wiadomo bowiem, czym cechuje się działanie profesjonalne i niezależnie od argumentacji praktycznej, którą już przywoływałam, uzasadniając wybór perspektywy, można postawić pytanie: Co upoważnia do tego wyboru? ...