Do tej pory ani polska, ani niemiecka historiografia nie wyeksponowały i nie przeanalizowały w pełni znaczenia Selbstschutzu w pierwszych miesiącach okupacji w Polsce. Dominuje refleksja nad aspektami militarnymi polskiej wojny obronnej oraz zbrodniami armii niemieckiej i funkcjonujących przy niej grup operacyjnych Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa.

Niniejszy tom jest pierwszą polską monografią Selbstschutzu (1939–1940), a także pierwszym opracowaniem tego tematu w ujęciu komparatystycznym, pokazującym odmienności i podobieństwa w działaniu oraz rolę tej organizacji w różnych regionach Polski.