W publikacji dokonano analizy normatywnej dwóch nowych instytucji ogólnego prawa podatkowego, które obowiązują od 1.07.2020 r., tj. umowy o współdziałanie oraz porozumienia podatkowego.

Autorzy omawiając zagadnienie umowy o współdziałanie przedstawiają m.in.:
- istotę i cel umowy,
- wniosek o jej zawarcie,
- zakres treści umowy,
- obowiązki podatnika,
- kompetencje Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
Analizując instytucję porozumienia podatkowego wskazano m.in. strony tego porozumienia, sprawy nim objęte oraz postępowanie dowodowe po zawarciu porozumienia. Uwzględniono zatem porozumienia podatkowe w następujących sprawach:
- interpretacji przepisów prawa podatkowego,
- ustalania cen transferowych,
- braku zastosowania przepisów art. 119a § 1 o.p.,
- wysokości prognozowanego na następny rok podatkowy zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych oraz w innej sprawie, niezbędnej dla zapewnienia prawidłowej realizacji umowy o współdziałanie.
Zarówno zawarcie umowy o współdziałanie, jak i ewentualnie w dalszej konsekwencji porozumienia podatkowego ma charakter „miękkiego” wsparcia relacji pomiędzy organem podatkowym a podatnikiem, które powinno zapewnić prawidłowy przebieg wykonania zobowiązań podatkowych. Ostatecznym celem ich zawarcia jest:
- zapewnienie prawidłowej realizacji celu fiskalnego,
- zapewnienie pewnego poziomu ochrony przedsiębiorcom,
- ułatwienie wykonywania zobowiązań podatkowych.
Weryfikacja prawidłowego wykonywania zobowiązań podatkowych przy wykorzystaniu tradycyjnych procedur, w ramach działania o charakterze władczym, jest ze swej istoty związana z dłuższą perspektywą czasową, a także określonym stanem niepewności co do ostatecznego stanowiska organu podatkowego.

Z punktu widzenia podatnika jest to stan niepożądany, gdyż oddziałuje na prowadzoną przez niego działalność gospodarczą. Dla administracji skarbowej, realizującej zadania o charakterze fiskalnym wiąże się to z odpowiednio większymi kosztami, a także pozostawaniem w stanie niezrealizowanego celu fiskalnego. Tam bowiem, gdzie powstaje konflikt pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, aż do prawomocnego rozstrzygnięcia, zobowiązanie podatkowe pozostanie niewykonane zgodnie z jego treścią.