Pierwszy rozbiór Rzeczypospolitej polsko-litewskiej (1772) był dla większości spośród jej szlacheckich obywateli dużym zaskoczeniem, szczególnie, że państwo pod rządami króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764-1795) zdawało się wchodzić na drogę reform i pozytywnych zmian. Skutki rozbioru odczuli w największym stopniu mieszkańcy terenów oderwanych przez zaborców.
Prezentowany zbiór materiałów źródłowych pozwala spojrzeć na to zagadnienie z perspektywy zagarniętego przez Rosję w 1772 roku województwa inflanckiego (Księstwa Inflanckiego, czyli dawnych Inflant Polskich; historycznej krainy Łotwy, zwanej Łatgalią).