Dwudziestolecie Konstytucji RP

2 kwietnia 1997 roku została uchwalona Konstytucja RP, która obowiązuje do dnia dzisiejszego. Eksperci są zgodni, nie jest ona aktem idealnym. Nie stroni bowiem od uchybień, braku szczegółowości lub jej nadmierności. Wiele jej postanowień wymagało doprecyzowania

w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Jednakże z perspektywy dwudziestu lat jej obowiązywania trzeba uznać, że dzięki uchwaleniu tej ustawy zasadniczej, Polska przybliżyła się do najlepszych tradycji europejskich w zakresie źródeł prawa, ochrony praw człowieka oraz wolności jednostki, czy też badania konstytucyjności aktów prawnych

i ich hierarchiczności.

W doktrynie nauki prawa konstytucyjnego ukształtował się słuszny pogląd, że Konstytucja RP z 1997 roku jest aktem sztywnym, trudno zmienialnym. Warto w tym miejscu wyeksplikować, że przez 20 lat jej obowiązywania, nie znalazła się siła polityczna, która byłaby

w stanie dokonać istotnej nowelizacji tego aktu prawnego. To też pozwala wysunąć konkluzję dotyczącą warunków w jakich obecna ustawa zasadnicza została uchwalona. Obecnie obowiązujący akt najwyższej rangi trzeba uznać, za szeroko rozumiany kompromis społeczny. Podążając za myślą Jeana Jacquesa Rousseau ze śmiałością możemy mówić o idei zawartej umowy społecznej, która obowiązuje aż do dziś.

Zastanawiając się nad genezą obowiązującej Konstytucji, powinniśmy wrócić aż, do podpisania porozumień Okrągłego Stołu. Po znaczącym sukcesie dotychczasowej opozycji w wyborach parlamentarnych z 1989 roku zmiany, które dokonywały się w Polsce przebiegały wyjątkowo szybko. W zakresie polityczno-ustrojowym nastąpiło przejście od państwa realnego socjalizmu, do państwa demokracji parlamentarnej. Wyrazem zachodzącej transformacji były przede wszystkim zmiany w zakresie legislacyjnym. Warto przypomnieć, że w tym czasie wielokrotnie nowelizowano przepisy Konstytucji PRL

z 22 lipca 1952 r., wprowadzano gruntowne zmiany w ustawodawstwie zwykłym, a wreszcie w 1992 r. została uchwalona ustawa konstytucyjna o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (określana potocznie jako tzw. Mała Konstytucja).

Niezależnie od poczynionych zmian ustrojowych ciągle trwały intensywne prace nad przygotowaniem nowej, pełnej konstytucji Trzeciej Rzeczypospolitej. W latach 1993-1994 zgłoszono kilka projektów proponowanego aktu, a Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego przez wiele miesięcy opracowywała tekst jednolity przyszłej ustawy zasadniczej. Stał się on następnie przedmiotem debaty parlamentarnej przed Zgromadzeniem Narodowym.