Działalność naukowa Tadeusza Pawłowskiego przebiegała dwutorowo. Początkowo zajmował się metodologią nauk – najpierw przyrodniczych – koncentrując się na logicznych problemach stosowanych w nich pojęć, ich użyteczności oraz zagadnieniach klasyfikacji, a od początku lat sześćdziesiątych – humanistycznych. Pisał wówczas głównie o socjologii, rozważając stosowane w niej wskaźniki metryczne i skale, empiryczną sensowność formułowanych zdań itp. Szybko jednak wzięte pod uwagę przykłady objęły inne dziedziny humanistyki, szczególnie etykę i estetykę. Pawłowski skoncentrował się na problemach tworzenia pojęć, ich definiowaniu oraz pojawiających się w związku z tym logicznych wadach.



SPIS TREŚCI



Grzegorz Sztabiński

Od metodologii do estetyki. Poglądy estetyczne Tadeusza Pawłowskiego

Metodologia a estetyka

Panestetyzm

Panestetyzm a sztuka



WYBÓR PISM ESTETYCZNYCH TADEUSZA PAWŁOWSKIEGO



PROBLEMY METODOLOGICZNE ESTETYKI I BADAŃ NAD SZTUKĄ

1. Definicje perswazyjne

2. [Pojęcie „happening”]

3. Estetyka informacyjna

PANESTETYZM I ZAGADNIENIA WARTOŚCI ESTETYCZNYCH

4. Panestetyzm

5. Subiektywizm

6. Obiektywizm

7. Relatywizm i uniwersalizm

8. Monizm i pluralizm

9. Wartość estetyczna a kicz

10. Wartości estetyczne awangardy

11. Performance

Źródła tekstów zamieszczonych w wyborze

Bibliografia prac Tadeusza Pawłowskiego



Tadeusz Pawłowski urodził się 10 października 1924 w Warszawie. Mieszkał tam do 1944. Po wojnie przeniósł się do Łodzi. Podjął studia na Wydziale Humanistycznym nowopowstałego Uniwersytetu Łódzkiego, z filozofią jako przedmiotem głównym oraz socjologią jako przedmiotem pobocznym. Zetknął się wówczas z wybitnymi profesorami, którzy wywarli bardzo istotny wpływ na jego rozwój naukowy. Zasadnicze znaczenie miały bezpośrednie kontakty z Janiną i Tadeuszem Kotarbińskimi, którym, co wielokrotnie podkreślał, zawdzięczał najwięcej. Istotną rolę pełniły też bezpośrednie rozmowy z Marią i Stanisławem Ossowskimi, Kazimierzem Ajdukiewiczem i Władysławem Tatarkiewiczem. Wraz ze studiowaniem pism tych autorów przyczyniły się one do ukształtowania głównych obszarów zainteresowań naukowych Pawłowskiego. W latach pięćdziesiątych zajmował się on metodologią nauk przyrodniczych, przez kolejną dekadę metodologią humanistyki, aż wreszcie, nie porzucając badań metodologicznych, skoncentrował się on na estetyce i teorii sztuki. Promotorem pracy doktorskiej Tadeusza Pawłowskiego zatytułowanej O warunkach naukowej użyteczności pojęć przyrodoznawstawa była prof. Janina Kotarbińska. Obrona odbyła się w 1958 na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Na tym samym wydziale odbyło się w 1963 roku kolokwium habilitacyjne. Recenzentami pracy Pojęcie wskaźnika w naukach społecznych byli prof. Janina Kotarbińska, prof. Jan Szczepański oraz prof. Klemens Szaniawski. Od 1950 roku Tadeusz Pawłowski pracował w Uniwersytecie Łódzkim. W 1964 uzyskał stanowisko docenta, w 1976 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1986 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Od 1977 kierował Zakładem Estetyki powołanym w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Łódzkiego. W 1981 został on przekształcony w Katedrę Estetyki. Tadeusz Pawłowski przeszedł na emeryturę w 1995. Zmarł w 1996.