Problematyka dostępności do pomocy prawnej oraz wynikający z niej zakres prawa do obrony od wielu lat stanowi jeden z głównych problemów w działalności legislacyjnej Unii Europejskiej. Podjęte w ramach Wspólnoty działania zmierzają do stopniowego wprowadzania ujednoliconego standardu dostępu obywatela do systemu pomocy prawnej oraz określonego zakresu prawa do obrony w przestrzeni prawnej całej Unii Europejskiej. Zagadnienie to jest zarazem jednym z kluczowych tematów licznych dyskusji i opracowań na forum europejskim.