Kwestie narodowościowe w Europie Środkowo-Wschodniej Tom 1 Zagadnienia teoretyczne

Europa Środkowo-Wschodnia, a zwłaszcza leżący w jej granicach region Bałkanów oraz terytoria europejskich republik należących do 1991 roku do Związku Radzieckiego, w świecie wywołuje dość jednoznaczne, złowrogie skojarzenia. Tylko czasami ustępują one miejsca ambiwalentnej percepcji, jeszcze rzadziej (właściwie prawie nigdy) pozytywnym skojarzeniom. Europa Środkowo-Wschodnia kojarzona jest z obszarem, na którym dochodziło i dochodzi nadal do erupcji nacjonalistycznych roszczeń, do krwawych konfliktów etnicznych, niemal plemiennych waśni. Większość mieszkańców Zachodu (i nie tylko) nie próbuje nawet zrozumieć etnicznej geografii regionu, zadawalając się stwierdzeniem, że jest on zamieszkany przez małe narody, a raczej grupy etniczne (pojęcie plemion „wspaniałomyślnie” dla naszego regionu rezerwuje się dla Czarnej Afryki) niepotrafiące wznieść się na odpowiedni poziom cywilizacji. Czasem czyni się wyjątek dla bardziej rozpoznawanych w świecie: Polaków, Czechów czy Węgrów. Generalnie jednak mowa jest o narodach „wciśniętych” między Niemcy a Rosję. O narodach pozostających w jakimś nienaturalnym położeniu,
w przeklętym geopolitycznym klinczu…

(ze wstępu)