Tematem książki są wyobrażenia wolności obecne w życiu literackim i literaturze polskiej w latach 1955-1959. Ukształtowały się one jako krytyczna reakcja na realizm socjalistyczny i stalinizm, poprzez kult indywidualności i prywatności nawiązywały do tradycji liberalnej. Część I omawia październikowe spory literackie, w których uczestniczyli zwolennicy literatury obywatelskiej, wyznawcy twórczości awangardowej, młodzi pisarze odwołujący się do egzystencjalizmu, krytycy marksistowscy, propagujący model literatury socjalistycznej. Część II precyzuje i konfrontuje krytycznoliterackie deklaracje pisarzy z ich praktyką twórczą. Kolejne rozdziały dotyczą literatury rozrachunkowej, twórczości pojedynczych pisarzy, poezji obywatelskiej, literackiego odbicia przemian obyczajowych. Przedstawione analizy i interpretacje pozwalają opisać wpływ Października 1956 na kulturę polską następnych dekad.