Kilkanaście lat temu nakładem Wydawnictwa Adam Marszałek ukazała się książka poświęcona relacjom polsko-rosyjskim. Poruszała ona głównie związki zachodzące pomiędzy społeczeństwami, w mniejszym zaś stopniu opisywała stosunki międzypaństwowe. Oprócz wznowień opublikowano trzy kolejne wydania tej pracy. Za każdym razem były one poszerzane o nowe artykuły. Ich autorami byli zarówno przedstawiciele polskiego świata nauki i kultury, jak i rosyjskiego. Swoje prace prezentowali historycy, politolodzy, ekonomiści, kulturoznawcy, pisarze, poeci i dziennikarze. W każdym z wydań pojawiało się coraz więcej tekstów autorów rosyjskich. W ten sposób Wydawca starał się zaprezentować oba punkty widzenia. Sukces tego przedsięwzięcia spowodował rozwinięcie projektu. Postanowiliśmy w podobny sposób zaprezentować relacje Polaków z innymi narodami. Ostatnio opublikowano pracę poświęconą relacjom polsko-kambodżańskimi, a na różnych etapach procesu wydawniczego są opracowania dotyczące kontaktów Polaków z Litwinami, Łotyszami, Estończykami, Amerykanami, Francuzami, Macedończykami, Bułgarami i jeszcze kilkoma innymi społeczeństwami. W tym zestawie nie mogło zabraknąć pozycji dotyczącej bogatych kontaktów Polaków i Ukraińców. W związku z tym, że zebrany materiał był niezmiernie obszerny zdecydowaliśmy się na opublikowanie go w dwóch odrębnych tomach. Ten, który obecnie oddajemy do Państwa rąk zatytułowany Stosunki polsko-ukraińskie. Historia i pamięć prezentuje naszą wspólną historię. Często była ona trudna. Czasem nawet relacje te można by uznać za wrogie. Jednak w naszym przekonaniu, w prezentowanej pracy przeważa to co łączy. Zdaniem wielu autorów, których teksty znalazły się w niniejszym tomie, wspólne działanie obu tych wielkich narodów zawsze owocowało korzyściami dla Polaków i Ukraińców. Naszym pragnieniem jest wydanie w przyszłości kolejnej wersji tej pracy wzbogaconej o nowe teksty, przede wszystkim autorów ukraińskich, aby dogłębniej zaprezentować ukraiński punkt widzenia, który niewątpliwie jest dla polskiego czytelnika nader ciekawy.