Lokalny incydent, do jakiego doszło 19 marca 1981 r. w Bydgoszczy, spowodował kryzys społeczno-polityczny, który objął swoim zasięgiem całą Polskę. W trzeciej dekadzie marca 1981 r. przez kraj przetoczyła się fala strajków przeciwko bezkarności władzy. Żądano ukarania winnych wyrzucenia przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej delegacji „Solidarności” z sali posiedzeń Wojewódzkiej Rady Narodowej i pobicia trzech związkowców. Dramatyzm sytuacji potęgowały odbywające się w tym czasie w Polsce manewry wojsk Układu Warszawskiego „Sojuz ’81”. Na tle stosunku do sprawy bydgoskiej spolaryzowały się postawy wewnątrz dwóch głównych obozów sceny politycznej – PZPR i „Solidarności”. Po obu stronach ujawnili się zarówno dążący do konfrontacji radykałowie, jak i zwolennicy rozwiązań kompromisowych. 30 marca 1981 r., w przeddzień zapowiadanego przez „Solidarność” strajku generalnego, po pełnych napięcia negocjacjach między stroną rządową i związkową osiągnięto konsensus i podpisano tzw. porozumienie warszawskie. Jednak zamiast ostatecznie uspokoić sytuację, wywołało ono nowe konflikty i spory.
Niniejszy wybór dokumentów powstał w wyniku szerokiej kwerendy w archiwach szczebla wojewódzkiego i krajowego, uwzględniającej wszystkie dostępne zasoby źródłowe dotyczące omawianej problematyki. Tom zawiera materiały wytworzone przez obóz władzy (PZPR, rząd PRL, organy administracji terenowej i prokuratorskie) oraz NSZZ „Solidarność”, a także cywilny i wojskowy aparat bezpieczeństwa i porządku publicznego. Źródła te pozwalają odtworzyć przebieg wydarzeń oraz atmosferę społeczno-polityczną panującą w okresie kryzysu bydgoskiego. Uzupełnieniem prezentowanego wyboru dokumentów jest monografia, stanowiąca tom pierwszy publikacji.