Czym jest chrześcijaństwo? Jaki jest jego sens i znaczenie? Pytanie ważne nie tylko dla chrześcijanina ? który powinien wiedzieć, w co wierzy ? lecz także, a może przede wszystkim dla ateisty. Różnice między odmiennymi formami chrześcijaństwa odbijają się w różnych postaciach ateizmu. Istnieje zasadnicza różnica pomiędzy ateizmem (post)katolickim a ateizmem (post)protestanckim. Dla tego pierwszego odrzucenie chrześcijaństwa oznacza powrót do nauki greckiej, przechowanej przez średniowieczną scholastykę, a odnowionej przez renesansowy humanizm i nowożytną fizykę. Zupełnie inaczej będzie wyglądał ateizm radykalnego protestanta. Nie chce on powracać do nauki greckiej, ponieważ ? od Lutra ? wie, że ma ona małe znaczenie dla egzystencji człowieka. Najważniejszą postacią takiego ateizmu, takiej diagnozy końca chrześcijaństwa, jest Franz Overbeck. Uważał on, że chrześcijaństwo jest martwe od wielu stuleci. U jego podstaw leży pewna forma istnienia, na którą składają się ? charakterystyczne dla pierwszych chrześcijan ? apokaliptyczne poczucie rzeczywistości (Chrystus ma zaraz powrócić, koniec świata jest bliski) oraz ? szczególnie wyraźna u egipskich anachoretów ? wrogość wobec świata, jego radykalne odrzucenie.Ta forma okazała się jednak nie do utrzymania. Chrystus nie wrócił. Świat trwa nadal i chrześcijaństwo musiało się z tym pogodzić. Dlatego w Kościele odradzają się pogańskie sposoby życia i myślenia ? wiarę zastępują dowody na istnienie Boga; na miejscu radykalnego odrzucenia świata pojawia się arystotelejska hierarchia cnót naturalnych; religia występująca przeciwko żydowskiemu Prawu przekształca się w instytucję Kościoła, opartą na prawie rzymskim (w którym ma swoje źródło prawo kanoniczne). Koniec chrześcijaństwa nie jest wcale oświeceniowym wynalazkiem. Oświecenie jest dalekim echem jego prawdziwego końca.W numerze ponadto blok tekstów o Uniwersytecie. Sprawa aktualna, ale godna poważnego ? filozoficznego ? namysłu.