Książka została napisana na podstawie wyników badań i materiałów zebranych przez Autorkę podczas wielu naukowo-badawczych wyjazdów terenowych, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Przedstawiono i wyjaśniono w niej następujące zagadnienia:

l powstanie i rozwój geografii osadnictwa,
l uwarunkowania środowiskowe, społeczno-gospodarcze i historyczno-kulturowe wpływające na osadnictwo i kształtujące je,
l wieś i osadnictwo wiejskie – osadnictwo pierwotne, geneza, typy oraz formy osiedli rolnictwa ustabilizowanego, układy przestrzenne wsi i rozłogi wiejskie,
l koncepcje rozwoju obszarów wiejskich,
l miasto i osadnictwo miejskie – powstanie, rozwój i położenie miast, ich charakterystyka oraz funkcje; formy, struktury i rozwój wielkich skupisk miejskich,
l osadnictwo w globalizującym się świecie.

W obecnym, drugim wydaniu wprowadzono zmiany w tekście, dokonano jego aktualizacji, zaktualizowano dane liczbowe, tak w tekście jak i w tabelach (od 11 do 16) oraz dodano nowy rozdział pt. Inteligentne i pasywne miasta – wyzwanie XXI wieku.

Publikacja jest przeznaczona dla studentów geografii, gospodarki przestrzennej, socjologii, historii, ekonomii, demografii i urbanistyki, studiów miejskich i wiejskich oraz dla wszystkich, którym problematyka osadnictwa jest szczególnie bliska.