Funkcje polityczne rocznic historycznych w Polsce Ludowej (1944-1952)

Polscy komuniści już pod koniec okupacji hitlerowskiej, a potem w okresie podporządkowania Polski Związkowi Sowieckiemu, układali kalendarz obchodów rocznic historycznych w sposób, który miał ułatwić im sprawowanie rządów i wprowadzenie „nowej tradycji”, z nowymi bohaterami i wartościami. Ukrywając antypolski charakter narzuconej władzy, dążyli do jej legitymizacji.
Oficjalne uroczystości z okazji rocznic historycznych stały się narzędziem manipulacji, a pamięć historyczna — polem walki o umysły społeczeństwa. Podporządkowując przestrzeń publiczną ideologii komunistycznej tworzono narrację propagującą marksistowsko-leninowską wizję dziejów, urzędowy ateizm, walkę z Kościołem katolickim i religią, sojusz robotniczo-chłopski, etatyzm gospodarczy i obowiązkową przyjaźń polsko-radziecką. Jednak Polacy, dostrzegając ignorowanie tradycji narodowej, uodpornili się na historyczne manipulacje. Uroczystości zamiast jednoczyć, budziły sprzeciw i opór.
Książka Barbary I. Rogowskiej poświęcona jest politycznemu wykorzystywaniu i instrumentalizacji rocznic historycznych w latach 1944–1952. To druga część cyklu poświęconego teatralizacji życia politycznego w Polsce (pierwsza część: Barbara I. Rogowska, Funkcje polityczne świąt państwowych i religijnych w Polsce Ludowej, Wrocław 2018). Autorka odsłania kulisy propagandy stosowanej przez system, który zakładał sprawowanie totalnej władzy nad społeczeństwem — nie tylko jego teraźniejszością i przyszłością, także nad przeszłością.

Barbara I. Rogowska — doktor habilitowana politolog i etnograf. Pracuje w Instytucie Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na przemianach europejskiej obrzędowości politycznej i religijnej, stosunkach wyznaniowych w Polsce i Europie, historii politycznej PRL, antropologii politycznej. Jest autorką monografii: Polityka polskich władz komunistycznych wobec Kościoła rzymskokatolickiego, Funkcje polityczne świąt państwowych i religijnych w Polsce Ludowej. Pod jej redakcją powstała praca Młode pokolenie Polski. Była współredaktorką publikacji W kręgu historii i politologii oraz Propaganda antykościelna w Polsce w latach 1945–1978. Opublikowała szereg artykułów z zakresu antropologii politycznej (między innymi: Bolesław Bierut — ikonografia wodza, Funkcje znaczka pocztowego w Polsce w latach 1944–1950, Obchody siedemdziesiątej rocznicy urodzin Stalina w Polsce, Obrzędowe formy walki politycznej NSZZ „Solidarność” w okresie stanu wojennego, Przemiany rytuałów religijnych w Polsce na przełomie XX i XXI wieku, Wizerunek Niemca w polskim dowcipie politycznym XX wieku, Idealizacja i dewaluacja Tadeusza Kościuszki, polskiego bohatera narodowego, w kreowaniu rzeczywistości politycznej, Dziedzictwo kulturowe Dolnego Śląska). Jest członkiem Komisji Kultur Europejskich, Oddział PAN we Wrocławiu.