Wierszyki drogowskazy stanowią drugą część cyklu wierszyków do utrwalania wymowy i zapisu głosek. Poświęcone są utrwaleniu prawidłowej artykulacji i zapisu głosek: [t], [d], [n], [ń], [j], [l] oraz przygotowaniu dziecka do prawidłowej wymowy głoski [r]. Choć na rynku jest wiele publikacji dotyczących głoski [r], książeczka przedstawia zagadnienie w szerszej perspektywie.
Droga do „królowej głosek” (nazwijmy ją Reginą) jest długa i żmudna. Zamiast ryzykować pójście na skróty i pobłądzenie, lepiej wybrać sprawdzony szlak, w którym pomogą inne głoski. Uniknie się wtedy poczucia zniechęcenia wynikającego z nieudanych prób i sprawi, że dziecko będzie odczuwać satysfakcję ze zbliżania się do celu. W utrwalaniu głoski [r] pomoże dziecku ponad 30 wierszyków uporządkowanych zgodnie z zasadami prowadzenia terapii logopedycznej tej głoski.
Wierszyki wyróżnia czystość fonetyczna, tzn. takie opracowanie materiału, by wymowa wierszy przychodziła naturalnie, bez zmagania się z kilkoma trudnościami naraz. Pomocą dla dziecka są też „obrazkowe głoski” zamieszczone na końcu książki, zilustrowane wcześniej wierszami i załączonymi do nich obrazkami, które odnoszą się do dźwięków z otoczenia. Przy poznawaniu oznaczeń literowych głosek współcześnie zaleca się zapoznanie dziecka ze wszystkimi literami, co znacznie ułatwi naukę czytania.
Wskazówki logopedyczne:
• Wskazane jest zachowanie kolejności wierszyków, zostały one bowiem ułożone zgodnie z naturalnym rozwojem mowy. Jedynie Wycieczka do ń zwraca głównie uwagę na zagadnienia związane z zapisem (najtrudniejszym w tej części).
• Nie należy ćwiczyć wierszyków z głoską nieosiągalną dla dziecka. W ramach przygotowania do wymowy głoski [r] (którą dziecko opanowuje ok. 5.–6. roku życia) warto rozpocząć ćwiczenia od głosek [t], [d], [n], [l], następnie „przerobić” głoski [sz], [ż], [cz], [dż] zawarte w Niepoważnych wierszykach (3 część cyklu), a dopiero później rozpoczynać ćwiczenia z głoską [r] (o ile głoska ta nie pojawi się w międzyczasie).
Literę d na końcu wyrazu lub w otoczeniu spółgłosek bezdźwięcznych czytamy bezdźwięcznie, np. „miód, głód, lód” czytamy jako „mjut, głut, lut”, literę i między spółgłoską a samogłoską czytamy jako [j], np. „biały kwiat” czytamy jako „bjały kfjat”. Litery ą oraz ę przed literami oznaczającymi głoski [ć], [dź] czytamy jako [oń], [eń] np. „piąć się, pięć” czytamy jako „pjońć śę, pjeńć”.
W tym miejscu chcę wyrazić podziękowanie prof. Bronisławowi Rocławskiemu, pani Joannie Trzaskalik oraz pani Katarzynie Węsierskiej za przekazaną wiedzę z zakresu logopedii i zainspirowanie mnie światem głosek.
Mam nadzieję, że te krótkie, zabawnie zilustrowane wierszyki będą przez dzieci chętnie czytane, a dla rodziców, logopedów, glottodydaktyków i nauczycieli stanowić będą pożyteczną pomoc.
Autorka