Autor prezentuje studia historycznoliterackie poświęcone konwencjom fabularnym dziewiętnastowiecznej powieści polskiej i obcej. Dzieje gatunku ukazuje na tle historii idei, które konstytuowały paradygmat formacji kulturowej XIX wieku, uznawanej za istotne stadium nowoczesności. Rodzime formy powieściowe zestawia z bogatą egzemplifikacją powieści obcych (angielskich, francuskich, rosyjskich, niemieckich). Skupia uwagę zarówno na utworach najwybitniejszych, trwale i od dawno przynależnych do kanonu historii literatury, jak i na dziełach zapomnianych a godnych przypomnienia, w których konwencje wysokoartystyczne uległy znamiennemu uproszczeniu.