Autor zebrał w książce studia i polemiki, pisane w okresie 1988-2004, dotyczące faktów i ocen polskiej historii od 1939 roku do naszych czasów. Eseje przedstawiają postawy ideologów i pisarzy wobec palących problemów tradycji i współczesności. Szczególną uwagę autor poświęcił historycznemu zjawisku komunizmu, jego ideologii, jego przeżytkom we współczesnych postawach.