Przeszłość społeczna jest jednocześnie rzeczywista i abstrakcyjna, trwająca i miniona, nigdy w pełni nieopisywalna, a jednocześnie poddawana ciągłym próbom analiz i zrozumienia. Chcąc uchwycić złożoność tego fenomenu, redaktorzy i autorzy tomu Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, stanęli przed poważnym wyzwaniem. Okazało się ono twórcze i w końcowym rezultacie owocne między innymi dlatego, że skłaniało autorów do przekraczania tradycyjnie pojmowanych granic dyscyplin.
Praca stanowi próbę rozpoznania kondycji archeologii oraz dyscyplin z nią współdziałających w zakresie konceptualizacji badań nad przeszłością społeczną. Autorzy tomu reprezentują różne dziedziny wiedzy i specjalizacje naukowe, a wielu z nich posiada kompetencje niezbędne do interdyscyplinarnego ujmowania problemów. Czytelnicy otrzymują więc specyficzny przewodnik, ukazujący złożoność badań nad przeszłością społeczną i inspirujący do dalszej, polecanej przez autorów lektury.
Problematykę tomu można zgłębiać, analizując status teoriopoznawczy i metodyczny omawianych zagadnień oraz poprzez ich powiązania z innymi dyscyplinami. Książka adresowana jest do archeologów, historyków, antropologów, socjologów oraz przedstawicieli innych nauk – i społecznych, i przyrodniczych, jak również do nauczycieli (nie tylko akademickich), organizatorów życia społecznego i kulturalnego, publicystów i – co być może kluczowe – do adeptów wszystkich tych kierunków studiów uniwersyteckich, których przestrzenie zainteresowań pokrywają się z zagadnieniami poruszonymi w niniejszym tomie.