W połowie lat 80. funkcjonariusze SB podkreślali, że „ponad 90% informacji uzyskiwanych w toku czynności operacyjnych pochodzi od osobowych źródeł informacji”. Wykorzystywanie i działalność OZI nadal pozostaje jednym z najbardziej dyskutowanych publicznie zagadnień związanych z archiwaliami operacyjnymi komunistycznego aparatu represji. Temu zagadnieniu poświęcono niniejszy tom – prezentując w kilku artykułach najnowszy stan wiedzy odnośnie do problematyki funkcjonowania sieci agenturalnej peerelowskiego aparatu represji, zarówno w ujęciu syntetycznym, jak i klasycznych „case studies”.