Narodziny gatunku. Powieść w języku hindi przełomu XIX i XX wieku

Publikacja poświęcona jest procesowi formowania się powieści (upanyas) w języku hindi w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku na podstawie dziewięciu reprezentatywnych dla tej fazy utworów. Najwcześniejszy z nich ukazał się w 1870, a ostatni opublikowano w 1909 roku. Choć wykazują zróżnicowanie tematyczne, wszystkie podejmują problematykę społeczną. Są to: Dewrani dźethani ki kahani (Devrani je?hani ki kahani, Historia szwagierek, 1870) Gauridatta (Gauridatt; 1836–1905); Bhagjawati (Bhagyavati, 1877) Śraddharama Philauriego (Śraddharam Phillauri; 1833–1881); Pariksza guru (Parik?a guru; Doświadczenie nauczycielem, 1882) Śriniwasa Dasa (Śriniwas Das; 1851–1888); Nissahaj hindu (Nissahay hindu; Bezradny Indus, 1890) Radhakrysznadasa (Radhakr???adas; 1865–1907); Theth hindi ka that (?he?h hindi ka ?ha?; Opowieść w czystym hindi; 1899)i Adhkhila phul (Adhkhila phul, Na wpół rozkwitły kwiat, 1906) autorstwa Ajodhjasinha Upadhjaja ‘Hariaudha’(Ayodhyasi?h Upadhyay ‘Hariaudh’; 1865–1947); Saspatohu (Saspatohu; Teściowa i synowe, 1898) Gopalrama Gahmariego (Gopalram Gahmari; 1866–1946); a także Sultana Razijabegam (Sultana Raziyabegam, Władczyni Razija, 1904) i Madhaw-Madhawi wa Madan-Mohini (Madhav-Madhavi va Madan-Mohini, Madhaw i Madhawi oraz Madan i Mohini, 1909) Kiśorilala Goswamiego (Kiśorilal Gosvami; 1865–1932).

Analizowane w tej pracy utwory, za sprawą odwołania do ważnych wówczas problemów społecznych, stanowią literackie świadectwo przemian zachodzących na wielu poziomach życia. Niektóre z omawianych książek wydano tylko jeden raz i są one obecnie trudno dostępne nawet w bibliotekach indyjskich.

Autorka analizuje kształtowanie się powieści hindi, wychodząc od dwóch odmiennych ujęć badawczych na temat jej początków. To prowadzi do poszukiwania najbardziej adekwatnych do przedmiotu badań narzędzi wypracowanych na gruncie teorii literatury. Rozdział 1. ukazuje wczesną powieść w języku hindi jako gatunek na pograniczu, ponieważ sytuuje się ona między nowym a starym, obcym a rodzimym, ustnym a pisemnym, a ponadto czerpie z wielu konwencji literackich (rozdział 2). Rozdział 3. nakreśla tło historyczne, wskazując na tematykę podejmowaną w omawianych utworach.

Analizę tekstów źródłowych Autorka prowadzi przez pryzmat propagowanej przez nie wizji społeczeństwa. Czyniąc to, wyróżnia dwa zestawy problemów – związanych ze sferą prywatną (4.1) oraz publiczną (4.2). W trakcie formułowania wniosków zwraca uwagę na konstrukcję poszczególnych powieści oraz sposób kreowania bohaterek i bohaterów (4.2.1).