Problem pozycji prawnej mniejszości narodowych w państwach Europy Środkowo-Wschodniej stał się szczególnie aktualny w latach 90. ubiegłego stulecia w związku z transformacją polityczną w tym regionie oraz powstaniem wielu nowych państw. Wówczas mniejszości narodowe zaczęły wyraźniej akcentować swoją tożsamość narodową i aspiracje polityczne.
Autor rozważa te zagadnienia nie tylko w ujęciu prawnym i politycznym, lecz także demograficznym, społecznym i kulturalnym oraz ocenia z perspektywy czasu różne rozwiązania przyjęte przez Białoruś, Litwę i Ukrainę – państwa z wielu względów reprezentatywne dla tego obszaru. Nacisk kładzie zwłaszcza na ocenę wpływu międzynarodowych standardów (obszernie przybliżonych w pierwszej części książki) na ochronę praw mniejszości narodowych w tych trzech państwach. Najwięcej miejsca poświęca mniejszości polskiej.