Zbrodnia z 10 lipca 1941 r.
Tom I - Sprawcy, ofiary, rekonstrukcja, śledztwo
Tom II - Dokumenty

10 lipca 1941 r. w Jedwabnem przybyli z zewnątrz Niemcy dokonali masakry miejscowej ludności żydowskiej. Zbrodnia ta rozwijała się w kilku etapach i nikt z miejscowych nie miał pojęcia jaką straszną kulminacją proces ten miał się zakończyć. Okupanci rozkazali Żydom zebrać się na rynku i w innych punktach zbornych, a jednocześnie przykazali miejscowym katolikom (a wiec osobom głównie kojarzonym z polskością), aby uczestniczyli w doprowadzeniu i wyłapywaniu tych spośród ludności mojżeszowej, którzy nie stawili się na rozkaz. Po wykonaniu tego zlecenia przykazano katolikom pilnować i eskortować zgromadzonych ludzi. Następnie Niemcy wymordowali Żydów, najpewniej w dwóch grupach.

Poprzez skrupulatną, obiektywną ocenę ogromnej ilości dowodów, w tym niedostępnych wcześniej najważniejszych dokumentów, niniejsza praca wykazuje, że poprzednich interpretacji zbrodni w Jedwabnem, zwłaszcza Jana T. Grossa i prokuratora Radosława Ignatiewa nie da się obronić. C ważniejsze, w toku szczegółowej analizy dostępnych dowodów wykazano, ze odpowiedzialność za zamordowanie 300-400 żydowskich mieszkańców miasteczka bezsprzecznie spoczywa na doświadczonych w podobnych zbrodniach jednostkach niemieckich. Zaangażowanie w proces zbrodni małej liczby sterroryzowanych, przymuszonych do nakazanych i m działań, etnicznych Polaków było w toku zbrodni minimalne, jeśli nie bez znaczenia.
Ta świetna, przełomowa praca zasługuje na najwyższe uznanie.
Prof. Peter Stachura, UK