Kim jest dla nas Jan Matejko dziś, gdy do lamusa odszedł już mit romantycznego artysty, przewodnika i sumienia narodu, a współcześni twórcy to najczęściej ikony popkultury, a zarazem wytrawni gracze na międzynarodowym rynku sztuki? Wydawać by się mogło, że najwyższy czas zostawić dzieła Matejki historykom sztuki i zaciszu sal muzealnych, jednak ani jego twórczość, ani osobowość na to nie pozwalają. Do dziś jego dzieło pozostaje przedmiotem licznych kontrowersji i wymyka się oczywistej klasyfikacji. Tak było również za jego życia – mimo międzynarodowego uznania, zaszczytów i nagród budził skrajne emocje. Autorka, historyczka sztuki Luba Ristujczina, w pełnej pasji opowieści prezentuje fenomen Jana Matejki, opowiada o jego najsłynniejszych i tych mniej znanych dziełach, zachęcając, by za pomnikową postacią malarza narodowych dziejów dostrzec także człowieka z krwi i kości: męża i ojca, artystę i społecznika, walczącego nie tylko o uznanie, lecz także o nadanie sensu własnej egzystencji.