Celem książki jest ukazanie sytuacji żydów na chrześcijańskim i muzułmańskim Bliskim Wschodzie takiej, jaką w drugiej połowie XII wieku oglądał Beniamin z Tudeli podczas swej wędrówki, na tle jurydycznego uregulowania statusu ludności żydowskiej w prawodawstwie poszczególnych krajów. Rozprawa nie ma jednak charakteru czysto komparatystycznego; nie pretenduje do udzielenia odpowiedzi na pytanie, pod czyim panowaniem – chrześcijańskim czy muzułmańskim – żydom żyło się lepiej. Zmierza natomiast do wykazania prawdziwości tezy o istnieniu głębokiego rozdźwięku między literą prawa a jego nieskutecznością, zarówno na niekorzyść, jak i na korzyść ludności żydowskiej.

Oprócz wnikliwie przedstawionej sytuacji prawnej społeczności żydowskiej, a także kilku innych drobiazgowo omówionych zagadnień, w pracy odmalowany został widziany przez podróżnika ciekawy i pełen barwnych szczegółów obraz świata Bliskiego Wschodu – jego obyczaje, warunki życia, gospodarka i polityka oraz sprawy społeczne: bogactwo i bieda, rządzący i rządzeni. Można więc rzec, że książka ta ma potrójną wartość: przybliża postać podróżnika Beniamina z Tudeli i jego dzieło, dotąd nieprzetłumaczone w całości na język polski; wnikliwie przedstawia i analizuje położenie diaspory żydowskiej w wiekach średnich, mając za podstawę świadectwo naocznego obserwatora, postawionego w sytuacji spotkania z Innym; wreszcie – wzbogaca wiedzę czytelnika o świecie Bliskiego Wschodu w XII wieku.