Styl gotycki zaczął rozwijać się w drugiej połowie XII wieku. Był to czas dynamicznych przemian obejmujących całą Zachodnią Europę. Przede wszystkim rozwijały się miasta oraz kształtowało i konsolidowało mieszczaństwo. W efekcie zmienił się również charakter sztuki, która - niczym czuły barometr odzwierciedlała pragnienia i dążenia człowieka średniowiecza. Monstruosa e barbara (potworna i barbarzyńska) - tak rozmiłowani w powściągliwym klasycznym pięknie Włosi określali architekturę, która po stylu romańskim rozwinęła się w Europie Zachodniej, czyli na ziemiach w przeszłości nawiedzanych przez barbarzyńskich Gotów. Architekturą gotycką nazwał ją żyjący w XVI wieku Giorgio Vasari, autor pierwszego dzieła o historii sztuki.
Wbrew pozorom to nie Goci stworzyli ten styl – wykształcił się on we Francji, wraz z lokowaniem przez monarchów ośrodków miejskich. W każdym z nich najważniejszą budowlą był kościół sytuowany na placu targowym oraz budynek władz administracyjnych, a w głównych miastach regionu – katedra i wspaniały ratusz. Miejskie katedry gotyckie wznoszono dziesiątki lat, czasem nawet kilka stuleci, gdyż – w przeciwieństwie do kościołów romańskich fundowanych przez panów feudalnych i bogate opactwa – środki na budowę zazwyczaj pochodziły z kasy miejskiej i zbiórki wśród mieszczan. W gotyckich katedrach znalazły odzwierciedlenie wszystkie procesy i nowe tendencje zmieniające oblicze Europy. Świątynie te miały tak ogromne znaczenie dla miast i ich obywateli, że nie będzie przesadą nazwanie okresu panowania stylu gotyckiego epoką katedr.