„Opowieści historyczne XVI wieku” to zbiór esejów opisujących złoty wiek Rzeczypospolitej, kiedy to Polska była potęgą polityczną, militarną i gospodarczą, jak również w dziedzinie nauk i poezji. Autor, zafascynowany epoką, opowiada o licznych konfliktach tamtych czasów, np. wojnach z zakonem krzyżackim czy walkach o koronę polską. Przytacza także smutną opowieść o końcu linii władców z dynastii Jagiellonów, osłodzoną jednakże sukcesem politycznym – powstaniem Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W zbiorze znalazły się również opowieści o wybitnych postaciach tego okresu, m.in. o księdzu biskupie Janie Dantyszku, sekretarzu i ambasadorze króla Zygmunta Starego, oraz o wojewodzie płockim Feliksie Szreńskim. Oprócz faktów historycznych w książce nie brakuje opowieści o charakterystycznych dla owej epoki obyczajach, takich jak polowania czy zwyczaje kulinarne.