Surowe i gotowane

Etnolog i antropolog Claude Lévi-Strauss (1908-2009), jeden z najsłynniejszych w XX wieku intelektualistów francuskich, znany jest przede wszystkim jako współtwórca strukturalizmu. W jego dorobku są jednak także prace o bardziej empirycznym charakterze jak właśnie niniejszy tom, pierwszy z nieznanej dotąd w języku polskim czterotomowej serii "Mythologiques" (1964-1971). Autor analizuje prawie dwieście (spośród ośmiuset w całej serii) mitów południowoamerykańskich Indian, które skupiają się wokół spraw "kuchni". Nie są to jednak zwykłe badania etnologa nad kulturą materialną. Przez "kuchnię" badacz dociera do fundamentalnych kwestii egzystencji Indian i człowieka w ogóle. Podstawową opozycją rozważaną w całej jej złożoności obecnej w tych mitach jest relacja natura-kultura. Lévi-Strauss prowadzi w tym tomie "analizę strukturalną", wydobywając inną logikę ludów "pierwotnych" i przestrzegając przed etnocentryzmem. Obok tej "innej logiki" tom urzeka też inną, często oszałamiającą wyobraźnią mitotwórczą Indian. Literackie walory tego dzieła (i całej serii) splatają się z próbą zbudowania mathesis universalis ludzkiej kultury.