Niezliczone języki Jak języki, którymi mówimy, ujawniają różnice w naszym myśleniu

Jesteśmy jedynym znanym gatunkiem, którego system komunikacji tak bardzo różni się w różnych populacjach. Przeciętna osoba poproszona o wymienienie wszystkich znanych jej języków, wskazuje ich maksymalnie kilkadziesiąt. Tymczasem liczba języków, którymi współcześnie mówią ludzie na świecie, według szacunków oscyluje wokół siedmiu tysięcy. Żyjąc w zachodniej, uprzemysłowionej kulturze, mylnie zakładamy, że wszystkie języki są ukształtowane w podobny sposób – jednakowo odnoszą się do takich podstawowych elementów doświadczenia, jak czas, przestrzeń, kolor i zapachy. Badania prowadzone w różnych częściach świata pokazują jednak, że nie wszyscy odnosimy się do czasu w perspektywie: przeszłość – teraźniejszość – przyszłość. Wiele języków, jak angielski lub polski, ma systemy trójczasowe, lecz istnieją również takie, które mają systemy dwuczasowe – niektóre rozróżniają czasy „przeszły/nieprzeszły”, a inne „przyszły/nieprzyszły”, w innych zaś nie ma w ogóle określenia na „czas”!
Podobnie rzecz się ma z określaniem przestrzeni. O położeniu obiektów możemy mówić z perspektywy antropocentrycznej (prawo−lewo), ale niektóre ludy opisują przestrzeń, odnosząc się do perspektywy geocentrycznej (kierunki świata) lub ukształtowania terenu (np. w górę/w dół rzeki lub wzniesienia). Ta fascynująca książka pokazuje, jak języki, którymi mówimy, uwidaczniają różnice w myśleniu i postrzeganiu rzeczywistości. Języki świata są niesamowicie zróżnicowane, częściowo ze względu na zróżnicowane środowiska fizyczne i społeczne, w których żyją ludzie. W tej książce przedstawiam wybrane ustalenia na temat różnorodności językowej i kulturowej, w tym na temat tego, jak ludzie się komunikują i myślą. Celem tej publikacji jest podkreślenie szczególnie żywych wątków badań prowadzonych między innymi przez psychologów, językoznawców i antropologów, które zmieniają rozumienie ludzkiej mowy i związanych z nią myśli i zachowań. Z tekstu