Między przyrodą a cywilizacją

Szczepan Kutrowski (1941 r.) – doktor nauk humanistycznych z zakresu pedagogiki (Uniwersytet Warszawki), emerytowany nauczyciel akademicki w ówczesnej Akademii Świętokrzyskiej. Jego zainteresowania naukowe to meandry uobywatelnienia człowieka jako istoty przyrodniczej w społeczeństwie wartości. Autor między innymi: Usprawiedliwić sens kultury – perspektywa dla pedagogiki (1993), Waloryzacja humanizacji (2014), Wypatrując home eligens (2015), Między nieprzewidywalnością a czujnością (2016) oraz Odczucia, kreacje i spełnienia (2016). Pisze wiersze i uprawia płaskorzeźbę w drewnie. Jest członkiem Związku Artystów Plastyków.

* * *
Kolejny esej filozoficzny dr. Szczepana Kutrowskiego poświęcony jest problemowi jakże ważnemu i doniosłemu, a mianowicie zatraceniu przez wąsko cywilizacyjnie ukierunkowanego człowieka własnej naturalności i – co gorsza – naturalnych powiązań z przyrodą, której częścią on jest w wymiarze ontycznym […]. Powstaje pytanie: Co proponuje Autor, jeśli czynniki cywilizacyjne prowadzą do denaturalizacji człowieka? Odpowiedź brzmi: Sztuka […]. Całkowicie zgadzam się z dr. Kutrowskim, że poezja podtrzymuje w nas owo podmiotowe nastawienie do rzeczywistości […]. Chodzi o estetyzm naturalistyczny, ekologiczny, którego istota polega na wartościowaniu fenomenów witalnych […]. Jest to ujęcie nowe […]. Naczelna idea recenzowanej pracy jest jak najbardziej słuszna – zanik sztuki, jej komercjalizacja, zaprzestanie przez artystów pełnienia roli napędu kulturowego rozwoju społeczeństwa są głównymi przyczynami zapaści cywilizacyjnej […]. Autor podejmuje próbę ukazania pewnej drogi ku „naturalizacji” ludzkości poprzez sztukę, m.in. na przykładzie „ekologizmu” własnej twórczości […]. Całkowitą rację ma Autor, pisząc, że „Ziemia już nie jest tą samą ziemią, jaką była przed wiekami, kiedy żyły na niej istoty, których już dziś nie ma”. […] Podsumowując te refleksje, odnotowuję, że […] filozofia jest od pobudzania ku myśleniu, ku zastanowieniu się nad sensem i wartościami. I tę rolę dobrze pełni nowa książka dr. Szczepana Kutrowskiego, gdyż zmusza do refleksji i prowokuje.

dr hab. Oleg Leszczak, prof. UJK w Kielcach