Budowanie świata

Mamy zaszczyt poinformować, że w 10. rocznicę śmierci profesora Tomasza Mańkowskiego – architekta i pedagoga, ukazała się poświęcona mu monografia. Premiera odbędzie się 20 czerwca w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie, a następnego dnia zapraszamy na otwarcie wystawy poświęconej profesorowi w Muzeum Architektury we Wrocławiu.

Michał Wiśniewski w książce „Budowanie świata. Wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego” nakreślił niezwykłe dzieje bohatera na tle losów polskiej architektury, wyjątkowo skomplikowanych ze względu na polityczną historię naszego kraju.

Wstępem zatytułowanym „Architekt w poszukiwaniu wolności” opatrzył tę pozycję profesor Jacek Purchla, a zamyka ją posłowie „Ostatni Mohikanin” napisane przez Ewę Mańkowską-Grin, córkę architekta, oraz Irka Grina.

Historia Tomasza Mańkowskiego to alternatywna historia polskiej architektury, która zdarzyła się naprawdę. Zaczynał w Krakowie w epoce Nowej Huty, ale ominął go socrealizm. Uczył architektury mieszkaniowej, lecz nie budował blokowisk, ale wręcz promował domki jednorodzinne. Był zza żelaznej kurtyny, ale studiował u Louisa Kahna. Wcześnie odkrył postmodernizm, ale nigdy nie wyrzekł się modernizmu. A kiedy upadł PRL i wszyscy rzucili się w biznes, zaprosił przyjaciół z Polski i zagranicy do projektu eksperymentalnego ośrodka opiekuńczego – Wioski Dziecięcej. Fascynujący dorobek i postawa twórcy, który w każdych okolicznościach tworzył architekturę głęboko humanistyczną i najlepszą możliwą w danych warunkach.
Grzegorz Piątek

[…] wkład [Tomasza Mańkowskiego] w wychowanie pokoleń architektów i znacząca dla polskiej architektury twórczość od lat domagały się podsumowania i rzetelnej prezentacji. Ponadto ja i wielu współpracowników oraz wychowanków Profesora nie wiedzieliśmy o Nim wszystkiego. Tę lukę wypełnia znakomita książka pióra Michała Wiśniewskiego, systematyzująca zawodowe dokonania Tomasza Mańkowskiego, uzupełniona doskonałym wstępem prof. Jacka Purchli oraz przejmującą relacją córki Profesora Ewy Mańkowskiej-Grin i jej męża Irka Grina, odsłaniającą tragiczne losy rodziny Eibenschützów. W czasie II wojny światowej uległ bowiem całkowitej zagładzie świat młodości Profesora, a on sam, cudem przeżywszy, stracił większość swojej rodziny i szkolnych przyjaciół.
Gorąco polecam tę ważną historycznie i poruszającą publikację.
Krzysztof Ingarden

Michał Wiśniewski – historyk architektury, absolwent historii sztuki (Uniwersytet Jagielloński) i architektury (Politechnika Krakowska). Stypendysta Fulbrighta (Graduate School of Architecture Planning and Preservation, Uniwersytet Columbia). Pracownik Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (Katedra Historii Gospodarczej i Społecznej) oraz Międzynarodowego Centrum Kultury (Ośrodek Edukacji – Akademia Dziedzictwa). Autor wielu publikacji naukowych i popularyzatorskich poświęconych architekturze Krakowa oraz Polski XIX i XX wieku, m.in. monografii krakowskich architektów Ludwika Wojtyczki i Adolfa Szyszko-Bohusza. Członek zarządu Fundacji Instytut Architektury. Współautor wystawy i publikacji tworzonych przez zespół Instytutu Architektury.