Armenia Kultura współczesna w ujęciu antropologicznym

Tom Armenia. Kultura współczesna w ujęciu antropologicznym zawiera wybór prac z zakresu antropologii kulturowej, poświęconych współczesnej kulturze ormiańskiej. Dwanaście przedstawionych artykułów, poprzedzonych dwoma tekstami wstępnymi redaktorów książki, odnosi się do kluczowych dla antropologii pojęć, takich jak „pamięć”, „miejsce”, „migracja”, czy „kultura miejska”, które w ostatnich latach wyznaczają obszar zainteresowań wielu czołowych badaczy z Armenii. Prezentowane prace bazują na bogatym materiale etnograficznym, ukazującym społeczno–kulturowe znaczenie tak zróżnicowanych wydarzeń i zjawisk, jak radziecka repatriacja Ormian, trzęsienie ziemi w 1988 r., przemiany demokratyczne przełomu lat 80. i 90. ubiegłego stulecia, konflikt ormiańsko–azerbejdżański o Górski Karabach, pamięć o ludobójstwie Ormian, postradzieckie uwolnienie i dyferencjacja sfery religijnej, czy też reprodukcja i reinterpratcja symboliki narodowej. Tym samym przedstawione artykuły nie tylko dostarczają szczegółowej wiedzy na temat współczesnej Armenii, lecz również oferują materiał do studiów porównawczych z zakresu transformacji obszaru byłego ZSRR, a także studiów nad pamięcią kulturową, migracjami, konfliktami zbrojnymi, czy antropologią przestrzeni.

Tym, co niewątpliwie wyróżnia prezentowany tom spośród innych polskojęzycznych prac poświęconych Kaukazowi Południowemu, jest jego perspektywa antropologiczna, niuansująca obraz opisywanej rzeczywistości i problematyzująca wiele zagadnień, które zwykle, szczególnie w tak niespokojnych politycznie regionach, podlegają upraszczającej ideologizacji i upolitycznieniu. Na szczególną uwagę zasługuje również fakt, iż prawie wszystkie zamieszczone teksty przygotowane zostały przez autorów z Armenii, których prace, podobnie jak specjalistów z innych krajów byłego ZSRR, pozostają zazwyczaj na marginesie współczesnych nauk społecznych. Tom ten stanowi tym samym próbę odpowiedzi na „akademicki orientalizm” i ukazania opisywanego regionu nie tylko jako fascynującego obszaru badań, ale i miejsca wartościowej wymiany myśli naukowej.