Program przebudowy wsi i rolnictwa w kierunku zmian strukturalnych i zasad zrównoważonego rozwoju

Jest to jedno z nielicznych opracowań w Polsce, które w pełni wpisuje się w szerszy nurt badań nad transformacją systemów żywnościowych i stanowi ważny głos w debacie na ten temat. Recenzowana monografia (…) składa się z dwóch głównych części – z części wprowadzającej autorstwa Tadeusza Pomianka, w której znajduje się diagnoza i wskazanie kluczowych zagrożeń oraz niezbędnych kierunków działań, oraz drugiej części, w której zaprezentowano szczegółowy program przebudowy rolnictwa i obszarów wiejskich (…). Autorzy obu części monografii przeprowadzili szeroko zakrojoną kwerendę literaturową, sięgając zarówno po kluczowe opracowania naukowe z dziedziny ekonomiki rolnictwa i gospodarki żywnościowej, jak i najnowsze doniesienia na temat efektów funkcjonowania globalnych systemów żywnościowych. Wykorzystali liczne raporty, analizy branżowe oraz dane statystyczne, gromadzone przez krajowe oraz międzynarodowe instytucje i wyspecjalizowane agencje (w tym FAO, UNEP, IPCC, IMF, WHO, EFSA, EEA, Eurostat, NIK, GUS, NFZ). Równocześnie przeprowadzili dogłębną analizę szeregu kluczowych dokumentów strategicznych i aktów prawnych, co świadczy o szerokim i wielowymiarowym podejściu do tematu. Opracowanie przygotowane przez zespół ekspertów WSIiZ to ważny i niezwykle aktualny głos w debacie na temat przyszłości systemów produkcji i konsumpcji żywności. Co więcej, jest to również starannie opracowany program praktycznych działań, które mają realny potencjał, by przyspieszyć niezbędną transformację systemową. Monografia podejmuje temat o fundamentalnym znaczeniu dla zrównoważonego rozwoju i długoterminowego bezpieczeństwa żywnościowego i zdrowotnego Polaków. Autorzy nie tylko skutecznie przekonują, że inwestycje w zrównoważony system żywnościowy są strategiczną lokatą kapitału, ale również proponują działania, które mają umożliwić tę transformację. Szczególnie należy docenić krytyczne podejście autorów do analizowanej tematyki, niezależność myślenia oraz odwagę w formułowaniu nowych kierunków działania, które – jeśli nawet w niektórych wypadkach wydają się trudne do zrealizowania w praktyce – zmuszają do myślenia i poszukiwania optymalnych rozwiązań. Autorzy, podejmując się tak złożonego zagadnienia, potwierdzają potrzebę intensyfikacji debaty naukowej w tym obszarze. Szczególną wartość opracowania stanowi zakres przeprowadzonych analiz oraz systemowe podejście do projektowania programu, w którym każde działanie jest umiejscowione w strukturze obszarów i celów, z opisem bieżącego stanu, uzasadnieniem i wskazaniem powiązań z innymi celami, tworząc kompleksową wizję transformacji. Niektóre propozycje wymagałyby dodatkowych analiz i dalszych dyskusji, jednak jako całość praca zasługuje na uwagę wszystkich zainteresowanych przyszłością polskiego rolnictwa.

Z recenzji dr Katarzyny Kosior, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy