Źródła i sens komunizmu rosyjskiego

Książka Mikołaja Bierdiajewa Źródła i sens komunizmu rosyjskiego ukazuje się w języku polskim z półwiecznym opóźnieniem. Przekład francuski tej książki został bowiem opublikowany w 1937 r., a po nim pojawiły się przekłady na inne języki. Miało to miejsce w czasach, gdy komunizm cieszył się na Zachodzie dużą popularnością i nawet pisarze oraz myśliciele, jak Andre Gide, Roman Rol-land, Jean-Paul Sartre, pozostawali pod jego urokiem. Mało tego, niektórzy myśliciele aktywnie propagowali komunizm, upatrując w nim ratunek dla ludzkości. Książka Bierdiajewa w pewnym sensie była wsadzeniem kija w mrowisko. Być może uratowała też niektórych lekkomyślnych zwolenników komunizmu przed bezkrytycznym akceptowaniem jego doktryny. (...) Zresztą książka Bierdiajewa legła u podstaw wszystkich późniejszych opracowań dotyczących krytycznej analizy komunizmu, a zwłaszcza wcześniejszych uwarunkowań, które pozwoliły na zaakceptowanie i rozwój tej złowrogiej idei właśnie w Rosji. W pewnym sensie jest też przestrogą, mówiącą o tym, że idee, przynajmniej niektóre, chociaż mają pozory Dobra, bywają złowrogie. Stąd też poznanie meandrów myśli ludzkiej, prowadzących do katastrofy, jest ze wszech miar pożyteczne, choćby w tym celu, żeby w stosunku do wszystkich pojawiających się „zbawiennych teorii" zachować dystans i po prostu zdrowy rozsądek. Można żywić nadzieję, że książka Mikołaja Bierdiajewa skutecznie się do tego przyczynia, a poza tym dostarcza ogromnej wiedzy na temat intelektualnej drogi Rosji od czasów Piotra Wielkiego do Józefa Stalina.
(z Posłowia tłumacza)