Niniejsza publikacja składa się z 28 tekstów (poddanych modyfikacjom), które ukazały się drukiem w latach 1973–2014. Ich tematy oscylują wokół trzech głównych zagadnień (wprawdzie wyodrębnionych umownie, ale – w założeniu – porządkujących), spajających to, co obowiązywało w tradycyjnie rozumianym nauczaniu języka polskiego, z tym, co współtworzy polonistykę nowoczesną. Mamy tu więc, obok łączenia dawnych i nowych teorii językoznawczych, wykorzystywanie w podobnym (dychotomicznym) zestawieniu: pojęć i problemów, metod kształcenia oraz umiejętności redagowania przez uczniów określonych form wypowiedzi; w niemal każdym z artykułów obserwuje się liczne odniesienia do historii dydaktyki i systemu językowego. Omawiając kolejne kwestie, badaczka z reguły nawiązuje do preferowanych w rożnych okresach teorii naukowych i chętnie włącza w prowadzony wywód osiągnięcia wielu dyscyplin wiedzy: począwszy od strukturalizmu po holizm i antropocentryzm, od psycholingwistyki i socjolingwistyki przez pragmatykę językową po etnolingwistykę i aksjologię, jednocześnie doprecyzowując i stosując w swoich szkicach ważne terminy, np.: sprawność językowa, kompetencja komunikacyjna, kompozycja, spójność przekazu.