W opracowaniu zostały omówione zagadnienia dotyczące sposobu myślenia i działalności Polaków w zakresie zaspokajania potrzeb życiowych zarówno w kontekście mijającego 25-lecia, jak i wyzwań bliskiej przyszłości. W opublikowanych tu tekstach można spotkać wątki konfrontacyjne, ale nade wszystko uderza przekonanie, że istnieje potrzeba naprawy porządku społecznego, w którym żyjemy.

Oprócz zgromadzonej wiedzy naukowej w książce ujawniane są rozmaite troski obywatelskie. Jedną z nich jest stan dyskursu publicznego, na który autorzy mają krytyczne spojrzenie. Pokazują, jak kierować go na tory bliższe potrzebom społecznym, co wymaga realistycznego definiowania problemów. Bywa to trudne w warunkach rosnących aspiracji ludzi, a zarazem łatwości składania obietnic bez pokrycia przez partyjnych kandydatów do sprawowania władzy we współczesnych demokracjach.

Wśród autorów dominują socjolodzy, ale zarówno oni, jak i ekonomiści oraz teoretycy zarządzania przygotowali wypowiedzi naświetlające kwestie potrzeb życiowych czy wyzwań przyszłości z wykorzystaniem wiedzy z różnych nauk społecznych i humanistycznych.