Miłosz wobec faszyzmu i komunizmu. Pierwsze wydanie rozproszonych tekstów z okresu wojny i lat powojennych.
Zgromadzone w tym tomie teksty dają się czytać zarówno jako wielogatunkowy i wielobarwny opis pełnej paroksyzmów dwudziestowiecznej historii, jak i relacja z nieraz bolesnych i tragicznych doświadczeń oraz wewnętrznych rozterek autora. Kreślą przy tym społeczno-polityczny pejzaż Polski i Stanów Zjednoczonych za prezydentury Harry’ego S. Trumana. Miłosz, w latach 1945-1951 urzędnik ambasady i konsulatu Polski Ludowej w Nowym Jorku, a następnie w Waszyngtonie, toczył w swym pisarstwie swoistą grę z cenzurą reżimu stalinowskiego, stereotypami na temat Ameryki pokutującymi w Polsce, zmagał się z niewiedzą oraz obojętnością znacznej części społeczeństwa amerykańskiego oraz amerykańskiej Polonii wobec konfrontacji ludności Europy Środkowej z dwiema formami totalitaryzmu.
Tom zawiera artykuły, szkice, eseje, listy otwarte, odpowiedzi na ankiety i recenzje, a także dramat pt. Prolog, które Czesław Miłosz napisał w latach 1945-1951 oraz w okresie drugiej wojny światowej. Wiele z tych tekstów było dotychczas rozproszonych w trudno dostępnych polskich oraz obcojęzycznych czasopismach i będą dla czytelnika niemałą niespodzianką.