Ułaskawiony na śmierć Rzecz o Janosu Esterhazym

Janos Esterhazy - 1901-1957, związany z Polską, po rozpadzie Austro-Węgier stał się politycznym przywódcą mniejszości węgierskiej w Czechosłowacji. Skomplikowany bieg wypadków historycznych sprawił, że w latach II wojny światowej został posłem do parlamentu państwa słowackiego, uzależnionego od hitlerowskich Niemiec. Jako jedyny wstrzymał się od głosu, gdy sejm słowacki uchwalał ustawę o wysiedleniu Żydów ze Słowacji. W 1945 roku został przez Rosjan wywieziony do gułagu. W tym czasie sąd w Czechosłowacji zaocznie skazał go na śmierć pod zarzutem zdrady stanu. W 1949 roku Rosjanie odsyłają go do Bratysławy dla wykonania wyroku. Wtedy wkracza do akcji Maria Mycielska, młodsza siostra Janosa, która w 1944 roku, uciekając przed frontem z rodzinnego majątku nad Sanem, schroniła się w rodowej siedzibie Esterhazych w Uljaku na Słowacji. Dzięki pomocy przyjaciół udaje je się wstrzymać wykonanie wyroku, a następnie uzyskać ułaskawienie brata: karę śmierci zamieniono mu na dożywotnie więzienie. Po jego śmierci, niczym współczesna Antygona, na próżno zabiega u władz więziennych o wydanie prochów...
Książka zawiera jej wstrząsające zapiski codzienne z lat 1945-1957, odnalezione już po jej śmierci, a także fragmenty listów do rodziny oraz dziennik więzienny Janosa Esterhazyego. Te autentyczne dokumenty w sumie składają się na poruszającą opowieść o dobroci, miłości i wierności ludzi uwikłanych w okrutną historię XX wieku.

---